ԱՆԳԼԻԱՅԻ ՎԱՐՉԱՊԵՏԻ ՈՐԴԻՆ ՀԱՅՈՑ ԲԱՆԱԿՈՒՄ ԿՌՎԵԼ Է ՀԱՆՈՒՆ ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ԱԶԱՏՈՒԹՅԱՆ
Մեծ Բրիտանիայի եռակի վարչապետ Սթենլի Բոլդուինի որդին՝ ՕԼԻՎԵՐ ԲՈԼԴՈՒԻՆԸ (1899-1958) ՀՀ Զինված Ուժերի սպայի համազգեստով: Երևան, 1920 թ. Ուսադիրների վրա «ՀՀ»՝ Հայաստանի Հանրապետութիւն հապավումը:
Օլիվեր Բոլդուինը 1920 թ. աշնանը ժամանեց Երևան իբրև հրետանու հրահանգիչ և եռանդուն կերպով սկսեց մարզել Հայոց բանակի հրետանավոր ստորաբաժանումները, սակայն դրանից ընդամենը շաբաթներ անց Հայաստանի Հանրապետությունը ենթարկվեց քեմալա-բոլշևիկյան ագրեսիայի, բռնազավթվելով և մասնատվելով
այդ երկու՝ միջազգայնորեն չճանաչված խմբավորումների կողմից:
11-րդ Կարմիր Բանակի Երևան մուտք գործելուց առաջ Բոլդուինը հրաժարվեց հեռանալ Հայաստանից: Երևան մտնելուց հետո, մի քանի օր անց՝ 1920 թ. դեկտեմբերի 9-ին բոլշևիկները ձերբակալեցին ու բանտարկեցին Բոլդուինին: Նա միայն կարողացավ ազատվել 1921 թ. փետրվարյան ապստամբությունից հետո: Բոլշևիկների դեմ մարտերից հետո, 1921 թ. ապրիլին Բոլդուինը մի շարք այլ ՀՀ բանակի սպաների հետ ստիպված եղավ լքել Հայաստանը, սակայն քեմալականների կողմից բռնազավթված Կարսում նորից բանտարկվեց, այս անգամ արդեն թուրքերի կողմից և մնաց բանտարկված շուրջ կես տարի, ազատվելով միայն բրիտանական կառավարության միջամտությունից հետո:
1925 թ. Բոլդուինը գրեց «Վեց բանտ ու երկու հեղափոխություն» գիրքը, որում նա մանրամասնորեն պատմում է ՀՀ դեմ քեմալա-բոլշևիկյան ագրեսիայի ու նրա բռնազավթման, Փետրվարյան ապստամբության և իր բանտարկության մասին:
Իր՝ 1925 թ.-ին գրված «Վեց բանտ ու երկու հեղափոխություն» գրքում Բոլդուինը մասնավորապես նշում է. «Հայաստանի վրա քեմալականների հարձակումը սկսվեց 1920 թ. սեպտեմբերի կեսերին: Այն հրահրվել էր Ռուսաստանի կողմից: Կարաբեքիրի հարձակումից հետո Մոսկվան ՀՀ-ից պահանջեց թուրքերին միանալու միջանցք տրամադրել, ինչպես նաև ետ կանգնել Սևրի պայմանագրից և դաշնակիցների հետ խզել բոլոր կապերը»:
1929-1947 թթ. Բոլդուինը իբրև բրիտանական խորհրդարանի անդամ շարունակեց պայքարել հանուն հայերի արդար իրավունքների համար՝ պարբերաբար բարձացնելով բռնազավթված Հայաստանի անկախության վերականգնման անհրաժեշտությունը:
Վահրամ Աղաջանյան
Ըստ ԶԼՄ-ների նյութերի
ԼՈՐԴ ԲԱՅՐՈՆ. «ԵՍ ՍՈՎՈՐԵԼ ԵՄ ՀԱՅԵՐԻ ԼԵԶՈՒՆ, ՈՐՊԵՍԶԻ ՀԱՍԿԱՆԱՄ, ԹԵ ԻՆՉ ԼԵԶՎՈՎ ԵՆ ԽՈՍԵԼ ԱՍՏՎԱԾՆԵՐԸ»
19-րդ դարի անգլիացի մեծ բանաստեղծ, ռոմանտիզմի վառ ներկայացուցիչ և առհասարակ եվրապական գրականության մեծագույն գրող Ջորջ Գորդոն Բայրոնը համարվում է նաև առաջին հայագետներից մեկը, նրա օգնությամբ անգլերենից հայերեն և հայերենից անգլերեն են թարգմանվել մի շարք ձեռագրեր, Բայրոնը նաև ստեղծել է անգլերեն-հայերեն բառարան:
1816 թ.-ի դեկտեմբերի 2-ին Ջորջ Բայրոնը ժամանում է Վենետիկի Մխիթարյան միաբանություն հայոց լեզուն սերտելու նպատակով: Պոետը սկսում է ծանոթանալ հին հայկական ձեռագրերի հետ, ուսումնասիրում է մշակույթն ու հիանում նրանով:
ԱՀԱ ԹԵ ԻՆՉ Է ԳՐԵԼ ԼՈՐԴ ԲԱՅՐՈՆԸ ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ԵՒ ՀԱՅԵՐԻ ՄԱՍԻ.
«Ինչպես ինձ, այնպես էլ մնացած ճանապարհորդների վրա մեծ տպավորություն թողեց Վենետիկի Սբ. Ղազարի համայնքը, որն ասես իր մեջ միավորում է վանքային հաստատության բոլոր առավելությունները` մաքրություն, հարմարավետություն, հեզություն, անկեղծ աստվածասիրություն: Միության եղբայրների տաղանդն ու բարեգործությունը ունակ են աշխարհիկ մարդուն համոզել, որ գոյություն ունի մեկ ուրիշ աշխարհ, մեկ ուրիշ կյանք հենց այս կյանքում, հենց այս աշխարհում: Այս մարդիկ ստրկացված, բայց ազնվական մնացած ազգի հոգևոր դեմքերն են, ազգ, ով հրեաների և հույների նման ենթարկվել է աքսորի ու հալածանքի, սակայն չի չարացել առաջինների և չի դարձել ստորաքարշ երկրորդների պես»:
«Այս ազգը ձեռք է բերել հարստություն առանց վաշխառության: Դժվար է գտնել մի այնպիսի ազգի նկարագիր, որն այսքան տառապանքների միջով է անցել, բայց մնացել է այսքան անարատ: Ինչպիսին էլ որ լինի նրանց ճակատագիրը, ինչ էլ որ նրանց սպասի ապագայում` նրանց երկիրը միշտ կլինի ամենահետաքրքիրներից մեկն աշխարհում, իսկ նրանց լեզուն` ամենագրավիչներից մեկը»:
«Եթե Աստվածաշունչը ճիշտ է վերծանվում, ապա դրախտը եղել է հենց Հայաստանում, և հայերը վճարել են նույնքան թանկ, որքան Ադամի սերունդները: Հենց այստեղ ջրերը հետ քաշվեցին ջրհեղեղից հետո, և այստեղ բաց թողնվեց աղավնին: Բայց կարծես դրախտի անհետացման հետ էլ սկսվեցին այս ազգի դժբախտությունները: Ժամանակին այս երկիրը հզոր թագավորություն էր, բայց միշտ չէ, որ նրան հաջողվել է պահպանել իր անկախությունը: Պարսիկ սատրապներն ու թուրք փաշաները հավասար չափով մեղսակից են այն երկրամասի քայքայմանը, որտեղ Աստված ստեղծեց մարդուն իր պատկերով և իր նմանությամբ»:
«Ինձ զբաղեցնելու համար ես ամեն օր հայկական միաբանությունում ուսումնասիրում եմ հայոց լեզուն: Ես հասկացա, որ պետք է ուղեղս մի որևէ դժվար բանով զբաղեցնեմ, ահա և ընտրեցի ամենաբարդն ու ստիպեցի ինձ կենտրոնանալ: Ճոխ է հայոց լեզուն, և առատորեն կվարձատրվի նա, ով կուսումնասիրի այն»:
6 ամսվա գրաբարի ուսումնասիրությունների ընթացքում միաբանության հոգևոր հայրերի մեկի՝ Հարությունի հետ Բայրոնը ստեղծում է «Անգլերենի և հայերենի քերականությունը».
«Ես սովորել եմ հայերի լեզուն, որպեսզի հասկանամ, թե ինչ լեզվով են խոսել աստվածները, քանզի հայոց լեզուն աստվածների լեզու է… եվ Հայաստանն աստվածների հայրենիք է, աստվածներն էլ ծնունդով Արարատյան դաշտավայրից են»:
Ի նշան երախտագիտության՝ Հայաստանում տեղադրվել է բանաստեղծի հուշարձանը, Երևանում Բայրոնի անունով փողոց կա, իսկ Գյումրիում՝ դպրոց:
https://thirdforceplus.blogspot.com/2020/08/2-1816.html
The son of three-time British Prime Minister Stanley Baldwin, Oliver Baldwin (1899-1958) in the uniform of an officer of the Armenian Armed Forces. On the shoulder straps "RA" is the abbreviation of the Republic of Armenia.
In the autumn of 1920, Oliver Baldwin arrived in Yerevan as an artillery instructor and vigorously began training artillery units of the Armenian army, but just a few weeks later, the Republic of Armenia was subjected to Kemal-Bolshevik aggression, occupation and dismemberment by these two internationally unrecognized groups.
Before the 11th Red Army entered Yerevan, Baldwin refused to leave Yerevan. On December 9, the Bolsheviks arrested and imprisoned Baldwin. After fighting against the Bolsheviks in April 1921, Baldwin, along with a number of other officers of the Armenian army, was forced to leave Armenia, but in Kemalist-occupied Kars he was again imprisoned - this time by the Turks. He remained in custody for about six months, being released only after the intervention of the British government.
In 1925, Baldwin wrote the book "Six Prisons and Two Revolutions", in which he spoke in detail about the Kemal-Bolshevik aggression against Armenia and its occupation, the February uprising and its results.
In the book "Six prisons and two revolutions" Baldwin specifically noted: "The Kemalists' attack on Armenia began in 1920. After the Karabekir attack, Moscow demanded that Armenia provide Turkey with a corridor for accession, as well as withdraw from the Treaty of Sevres and sever all ties with the allies."
In1929-1947 Baldwin, as a member of the British Parliament, continued to fight for the rights of Armenians, periodically raising the need to restore the independence of occupied Armenia.
Vahram AGHAJANYAN
Based on media materials
According to the great English poet, "there is no other country on the globe that would be so full of miracles as the land of the Armenians..."
On December 2, 1816, the great English poet Lord George Gordon Byron arrived at the Armenian monastery of the Mkhitarists in Venice to study the Armenian language. With the help of the abbots of the monastery of St. Lazarus Island, the poet actively got acquainted with Armenian manuscripts and spoke with great admiration about the Armenian culture. Father Harutyun taught him the Armenian language and together they created the "Grammar of English and Armenian Languages".
Byron put together his exercises in Armenian writing in the book "Lord Byron Armenian Exercises and Poetry". In July 1823, Byron left Italy to join the Greek rebels who were waging a war of independence against the Turkish barbarians - the Ottoman Empire.
Here is what the great English poet wrote about Armenians and Armenia: "Arriving in Venice in 1816, I, like probably all other travelers, was greatly impressed by the community of St. Lazarus, which seems to combine all the advantages of a monastic institution, without possessing any of its vices. Purity, comfort, meekness, unfeigned piety, talents and virtues of the brothers of the order are able to inspire a secular person with the conviction that there is another, better world even in this life. These people are the clerics of an enslaved but noble nation, which was subjected to exile and oppression on a par with the Jews and Greeks, but did not take out of it either the bitterness of the former or the servility of the latter. This nation has acquired wealth without resorting to usury, and all the honors that can be bestowed on someone who is in slavery without intrigue..."
"It would be difficult, perhaps, to find the chronicles of the people less stained by crimes than the chronicles of the Armenians, whose virtues were peaceful, and whose vices were the result of oppression. But whatever their fate, and it is sad, whatever awaits them in the future, their country should always remain one of the most interesting on the whole globe; and their language itself, perhaps, requires only more study in order to get more and more attractive ...".
"If the Bible is interpreted correctly, then paradise was located precisely in Armenia, which paid as dearly as the descendants of Adam in general for the fleeting participation of its soil in the bliss of the one who was created from its ashes; the water began to subside there after the flood and a dove flew out. But almost with the disappearance of paradise, the misfortunes of the country began, because although it was a powerful kingdom for a long time, it was rarely independent; Persian satraps and Turkish pashas equally contributed to the ruin of the land where God created man in his image and likeness."
"I learned the Armenian language to understand how and in what language the gods spoke, because the Armenian language is the language of the gods and Armenia is the homeland of the gods, and the gods come from the Ararat Valley. There is no other country on the globe that would be so full of miracles as the land of Armenians...".
https://thirdforceplus.blogspot.com/2020/08/2-1816.html
СЫН ПРЕМЬЕР-МИНИСТРА АНГЛИИ ВОЕВАЛ В АРМЯНСКОЙ АРМИИ ЗА СВОБОДУ АРМЕНИИ
На этом снимке запечатлен Оливер Болдуин (1899-1958) - сын премьер-министра Великобритании Стэнли Болдуина, который занимал этот высокий государственный пост трижды. Оливер Болдуин сфотографировался в форме офицера Вооруженных Сил Республики Армения. На его погонах красуется краткая аббревиатура «РА» - «Республика Армения».
Осенью 1920
года Оливер Болдуин прибыл в Ереван в качестве инструктора по артиллерии и
энергично начал тренировать артиллерийские подразделения армянской армии. Однако
спустя всего несколько недель Республика Армения подверглась турецко-большевистской
агрессии, оккупации и расчленению со стороны этих двух международно-непризнанных
образований.
Перед вступлением
в Ереван 11-й Красной Армии Болдуин отказался покинуть Армению. 9 декабря
большевики арестовали и посадили его в тюрьму. Он вышел на свободу лишь в 1921
году, после Февральского восстания. Приняв
участие в боях против большевиков, в апреле 1921 года Болдуин вместе с другими офицерами
армянской армии был вынужден покинуть Армению. Однако в оккупированном кемалистами Карсе вновь был заключен в тюрьму,
на этот раз уже турками. В заключении он оставался около полугода, освободившись
лишь после вмешательства британского правительства.
В 1925 году
Болдуин написал книгу «Шесть тюрем и две революции», в которой подробно рассказал
о турецко-большевистской агрессии против Армении, ее оккупации, февральском
восстании и ее итогах.
В этой книге
Болдуин, в частности, отмечает: «Нападение кемалистов на Армению началось в
1920 году. После нападения Карабекира Москва потребовала от Армении
предоставить Турции коридор для присоединения, а также отступить от Севрского
договора и разорвать все связи с союзниками».
В 1929-1947
гг. Болдуин как член британского парламента продолжал бороться за права армянского
народа, периодически озвучивая идею восстановления независимости оккупированной
Армении.
Ваграм Агаджанян
По материалам СМИ
***
ЛОРД БАЙРОН: "Я ВЫУЧИЛ ЯЗЫК АРМЯН, ЧТОБЫ ПОНЯТЬ, КАК И НА КАКОМ ЯЗЫКЕ ГОВОРИЛИ БОГИ"
По мнению великого английского поэта, "на земном шаре нет другой страны, которая была бы так насыщена чудесами, как земля армян…"
2 декабря 1816 года великий английский поэт лорд Джордж Гордон Байрон прибыл в армянский монастырь мхитаристов в Венеции для изучения армянского языка. С помощью аббатов монастыря острова святого Лазаря поэт активно знакомился с армянскими манускриптами и с большим восхищением отзывался об армянской культуре. Отец Арутюн учил его армянскому языку и вместе они создали "Грамматику английского и армянских языков".
Свои упражнения по армянскому письму Байрон собрал воедино в книге "Lord Byron Armenian Exercises and Poetry". В июле 1823 года Байрон оставил Италию, чтобы присоединиться к греческим повстанцам, которые вели войну за независимость против турецких варваров - Османской империи.
Вот что писал великий английский поэт про армян и Армению:
"Прибыв в Венецию в 1816 году, на меня, как, вероятно, и на всех других путешественников, произвела большое впечатление община св. Лазаря, которая, кажется, соединяет в себе все преимущества монастырского учреждения, не обладая ни одним из его пороков. Чистота, комфорт, кротость, непритворное благочестие, таланты и добродетели братьев ордена способны внушить светскому человеку убеждение, что существует другой, лучший мир даже в этой жизни. Эти люди – духовные лица порабощенной, но благородной нации, которая подверглась изгнанию и гнету наравне с евреями и греками, но не вынесла из него ни озлобленности первых, ни раболепия вторых. Эта нация приобрела богатства, не прибегая к ростовщичеству, и все почести, которые могут быть дарованы тому, кто находится в рабстве без интриг…"
"Трудно было бы, быть может, найти летописи народа, менее запятнанные преступлениями, чем летопись армян, добродетели которых были мирные, а пороки – следствие притеснений. Но какова бы ни была их судьба, а она печальна, что бы ни ожидало их в будущем – их страна всегда должна оставаться одной из самых интересных на всем земном шаре; и уже самый их язык, быть может, требует только большего изучения, чтобы получать все больше привлекательности…".
"Если Библия правильно толкуется, то рай был расположен именно в Армении, которая заплатила также дорого, как и потомки Адама вообще, за мимолетное участие ее почвы в блаженстве того, кто был создан из ее праха; там начала спадать вода после потопа и вылетел голубь. Но почти что с исчезновением рая начались и несчастия страны, потому что хоть она долгое время была могущественным царством – она редко была независима; персидские сатрапы и турецкие паши в равной степени содействовали разорению того края, где бог создал человека по своему образу и подобию".
"Я выучил язык армян, чтобы понять, как и на каком языке говорили боги, ибо армянский язык есть язык богов и Армения есть родина богов, и боги родом из долины Араратской. На земном шаре нет другой страны, которая была бы так насыщена чудесами, как земля армян…".
Комментариев нет:
Отправить комментарий