ԱՐՑԱԽՅԱՆ ՀԿ-ՆԵՐԻ ԿՈՉԸ․ ՎԵՐԱԴԱՐՁԻ 5 ՍԿԶԲՈՒՆՔ

Արցախի քաղաքացիական հասարակության կազմակերպությունների դիմումը հայ ժողովրդին

Սիրելի հայրենակիցներ, եղբայրներ և քույրեր,

Արցախի հայության անունից նախ և առաջ ցանկանում ենք մեր խորին ու անկեղծ շնորհակալությունը հայտնել ամբողջ հայ ժողովրդին՝ մեր նորագույն պատմության ամենածանր պահերին մեզ անփոփոխ աջակցություն ցուցաբերելու համար։ Հայաստանը և Սփյուռքը միշտ կանգնած են եղել Արցախի կողքին, հատկապես դաժան փորձությունների տարիներին, երբ հույս գրեթե չէր մնացել։

Արցախի, Հայաստանի և Սփյուռքի եռամիասնությունը միշտ եղել և մնում է մեր հենարանը, մեր ուժի, ոգեշնչման և վերածննդի աղբյուրը։ Հայաստանը՝ անկախության առաջին իսկ օրերից` եղել է մեր անվտանգության վստահելի երաշխավորը, Արցախը՝ ամուր վահան, որ պաշտպանում էր մեր ընդհանուր Հայրենիքի արևելյան սահմանները՝ ապահովելով պաշտպանության խորությունն ու ամրությունը։

Սփյուռքը մշտապես օգնել է մեզ հաղթահարել դժվարին մարտահրավերները և կառուցել պետականություն։

2023 թվականի սեպտեմբերի 19-ին Ադրբեջանի կողմից սանձազերծված հերթական ագրեսիայից հետո Արցախի ժողովուրդը ստիպված եղավ լքել հայրենի հողը՝ կանխելու սպասվող ցեղասպանությունը և պահպանելու մարդկային ու ազգային արժանապատվությունը։ Ավելի քան երեք տասնամյակ մենք պայքարել ենք մեր երեխաների խաղաղ կյանքի, ազատ զարգացման և հայրենի տներում ապրելու իրավունքի համար։ Մենք դիմակայել ենք ցանկացած լուծման, որը վտանգի տակ էր դնում մեր ինքնիշխան իրավունքը՝ ապրել մեր հողում, մեր նախնիների արյամբ նվաճված ու սրբացված հողում։ Եվ այս պայքարը դեռ ավարտված չէ։

Մենք հավատում ենք, որ ճշմարտության և արդարության ուժով կկարողանանք վերադարձնել մեր Հայրենիքը

Մենք խորապես երախտապարտ ենք Հայաստանի Հանրապետության ժողովրդին, որոնք ջերմությամբ և հոգատարությամբ ընդունեցին տասնյակ հազարավոր արցախցիների 2020–2023 թթ. ողբերգական իրադարձություններից հետո, երբ մեր փոքր Հայրենիքը ենթարկվեց էթնիկ զտման և այլ ցեղասպանական գործողությունների։ Մենք բարձր ենք գնահատում նաև Հայաստանի կառավարության կողմից բնակչության տեղահանությունից հետո՝ առաջին ամիսներին ձեռնարկված քայլերը՝ ուղղված այս ազգային աղետի սոցիալական հետևանքների մեղմացմանը։

Առանձին շնորհակալության խոսք ենք հղում բարեկամ երկրներին և միջազգային կազմակերպություններին՝ մեզ համար այդ դժվարին պահին ցուցաբերած համերաշխության և աջակցության համար։

Միևնույն ժամանակ, մեր բազմաթիվ քաղաքական-իրավական, սոցիալական և մշակութային բնույթի իրատեսական և կառուցողական նախաձեռնությունները առ այսօր շարունակում են մնալ անկատար։ Սոցիալ-տնտեսական իրավիճակի բարդացումն արդեն ստիպում է մեր շատ հայրենակիցների լքել Հայաստանը, ինչը նվազեցնում է մեր հավաքական վերադարձի հեռանկարները և խոչընդոտում օրինական իրավունքների իրագործումը։

Այսօր Հայաստանի իշխանությունները, տարբեր պատճառներով, լիարժեքորեն չեն իրականացնում այն առաքելությունը, որը նախորդ տասնամյակներին կատարում էին Արցախի և նրա ժողովրդի նկատմամբ։ Այս պայմաններում Սփյուռքի ակտիվ մասնակցությունն ու աջակցությունը ձեռք են բերում առանձնահատուկ կարևորություն։ Մենք կոչ ենք անում Սփյուռքի կազմակերպություններին և անհատներին աջակցել արցախահայությանը՝ ակտիվորեն պաշտպանել մեր հավաքական և անհատական իրավունքները, ամրապնդել մեր դիրքերը Հայաստանում, և նպաստել մեր ինքնության ու մշակութային ինքնատիպության պահպանմանը։

Արցախահայության առաջնահերթ խնդիրն է ինքնակազմակերպումը՝ ի նպաստ իր սոցիալական, տնտեսական և քաղաքական իրավունքների արդյունավետ պաշտպանության։

Կարևոր է, որ արցախցիները շարունակեն ապրել և արարել Հայաստանում՝ պահպանելով իրենց համայնքային ամբողջականությունն ու ինքնությունը։

Սա կարելի է իրականացնել՝ արցախցիների համար հիմնելով պարփակ բնակավայրեր և ստեղծելով նոր կենտրոններ՝ հասարակական, կրթական, ստեղծագործական և մարզական, որոնք կկարողանան միավորել և ուժեղացնել արցախցիներին։

Ոչ պակաս կարևոր է Արցախի ժողովրդի հավաքական վերադարձի և ինքնորոշման իրավունքի հարցը պահպանել միջազգային քաղաքական, իրավական և տեղեկատվական օրակարգի կենտրոնում։

Այս իրավունքները հիմնված են միջազգային իրավունքի անխախտ նորմերի և արդարության սկզբունքի վրա։ Դրանց ակտիվ առաջմղումը համապատասխանում է ինչպես բարոյական, այնպես էլ իրավական հիմնավորումներին, և այդ իսկ պատճառով չի վնասում Հայաստանի շահերին և անվտանգությանը։

Սա մեր պարտքն է անցյալի առաջ և մեր պարտավորությունը՝ ապագա սերունդների նկատմամբ՝ պայքարելու արդարության և հայրենի հողի վրա ապրելու մեր իրավունքի համար։

Միայն մեր միասնականությունն ու յուրաքանչյուրիս ակտիվ մասնակցությունը կարող են պահպանել արժանապատիվ ապագայի հույսը և վերադարձի հնարավորությունը մեր հայրենիք՝ հիմնված Արցախի Հանրապետության քաղաքական և քաղաքացիական ուժերի կողմից 2023 թվականի դեկտեմբերի 10-ին միջազգային հանրությանը հասցեագրված լեգիտիմ Դիմումում ամրագրված հինգ պայմանների վրա.

1. Մենք բացառում ենք Արցախի Հանրապետության քաղաքացիների վերադարձը Ադրբեջանի իրավազորության ներքո։ Ադրբեջանի զինված ուժերը, ոստիկանությունը և վարչական կառույցները պետք է ամբողջությամբ դուրս բերվեն Արցախի Հանրապետության տարածքից։
2. Արցախի Հանրապետության ողջ սահմանագծի երկայնքով պետք է տեղակայվեն ՄԱԿ-ի բազմազգ միջազգային խաղաղապահ ուժեր և ստեղծվի ապառազմականացված գոտի։
3. Միջազգային ճանաչում ունեցող Լաչինի միջանցքը պետք է լիարժեք փոխանցվի ՄԱԿ-ի վերահսկողության և կառավարման ներքո։
4. Արցախի Հանրապետության տարածքը անցումային շրջանում պետք է փոխանցվի ՄԱԿ-ի կառավարմանը՝ բոլոր փախստականների վերադարձի պայմանների ապահովման, ժողովրդավարական և իրավական ինստիտուտների ձևավորման, տնտեսության վերականգնման համար։ ՄԱԿ-ի հովանու ներքո նոր հանրաքվեն պետք է հաստատի Լեռնային Ղարաբաղի վերջնական քաղաքական կարգավիճակը, որի արդյունքները իրավական ուժով ճանաչվելու են բոլոր պետությունների կողմից։
5. Պետք է լիովին բացառվի Ադրբեջանի կողմից Արցախի Հանրապետության քաղաքացիների նկատմամբ ցանկացած քրեական հետապնդման հնարավորություն՝ հակամարտության ամբողջ շրջանի հետ կապված որևէ մեղադրանքով։ Ադրբեջանում կալանավորված և արդեն իսկ դատապարտված բոլոր հայերը պետք է անհապաղ ազատ արձակվեն։

Մեր ուժերին՝ հավատով, մեր ժողովրդի հանդեպ հպարտության զգացումով և երախտագիտությամբ՝ Ձեր նվիրվածության համար

1. «Արցախի պահեստազորի սպաների միություն» ՀԿ
2. «Արցախյան 3-րդ պատերազմի զոհվածների և անհետ կորածների հարազատների միություն» ՀԿ
3. «Արցախից Արցախ տեղեկատվական, վերլուծական, հետաքննական, իրավապաշտպան կենտրոն» ՀԿ
4. «Արցախի մայրություն» ՀԿ
5. «Մեր տուն Արցախ» ՀԿ
6. «Արցախի Արծիվներ-Կոմանդոս» ռազմզհայրենասիրական ՀԿ
7. «Ասկերանցիների համայնքի զարգացման կենտրոն» ՀԿ
8. «Միացյալ Հայաստան հայրենասիրական» ՀԿ
9. «Արցախի ավագների խորհուրդ» ՀԿ
10. «Նախնյաց հետքերով» մՀԿ
11. «Հասարակության և բնության ներդաշնակ միություն» ՀԿ
12. «Արցախի մշակույթի և զբոսաշրջության զարգացման գործակալություն» ՀԿ
13. «Արցախի երիտասարդական զարգացման կենտրոն» ՀԿ
14. «Ազգային Արցախ» ՀԿ
15. «Լուսաբաց» ՀԿ
16. «Հայկի սերունդ» ՀԿ
17. «Վերածնված Հայրենիք» ՀԿ
18. «Հանուն Հադրութի» ՀԿ
19. «Զոհվածների հարազատների միություն» ՀԿ
20. «Շուշիից բռնի տեղահանված հայ ազգությամբ……..» ՀԿ
21. «Արցախի հոգեբանների միություն» ՀԿ
22. «Արցախի հունական համայնք» ՀԿ
23. «Հոգևոր Արցախ» ՀԿ
24. «Արմատ և Սաղարթ» ՀԿ
25. «Արցախի կամավորների միություն» ՀԿ
26. «Կաճառ գիտական կենտրոն» ՀԿ
27. «Հավասար հնարավորությունների սոցիալական երիտասարդական» ՀԿ
28. «Միտք» ՀԿ
29. «Արցախի քրիստոնյա միություն» ՀԿ
30. «NomarArt» ՀԿ
31. «Գեն» ՀԿ
32. «Կրունկ» Азерб ССР союз беженцев ОО
33. «Արցախի Ավտոմատո ֆեդերացիա» ՀԿ
34. «Նկարիչների միություն» ՀԿ
35. «Վերադարձ դեպի Դիզակ» ՀԿ
36. «Քաղաքացիական հասարակություն» ՀԿ
37. «Ելարան» երեխաների ուսուցման, զարգացման և սոցիալիզացման կենտրոն ՀԿ
38. «Վիրավոր ազատամարտիկների միություն» սոցիալ իրավական ՀԿ
39. «Իրավական կրթություն» ՀԿ
40. «Քարագլուխ հիմնադրամ» ՀԿ
41. «Արցախի արդար սերունդ» ՀԿ
42. «Ղարաբաղի կանանց ասոցիացիա» ՀԿ
43. «Արցախի Թեքեյան միություն» ՀԿ
44. «Դիզակ արտ» ՀԿ
45. « Ժողովրդավարության և անվտանգության տարածաշրջանային կենտրոն»/ԺԱՏԿ/ ՀԿ
46. «Արցախի Տիգրանակերտ» ՀԿ
47. «Արցախի մայրիկների աջակցման կենտրոն» ՀԿ
48. «Մենք կանք» ՀԿ
49. «Հադրութի դեօկուպացիա» ՀԿ
50. «Արցախի արվեստագործների միություն» ՀԿ
51. «Վերադարձ դեպի Քաշաթաղ» ՀԿ
52. «Արցախի գրողների միություն» ՀԿ
53. «Երիտասարդական հանրային հետազոտությունների կենտրոն» ՀԿ
54. «ԼՂՀ փախստականների միություն» ՀԿ
55. «Մեր սարեր» ՀԿ

Հայտարարությանը միանում է նաև MediaStep լրագրողական կազմակերպությունը։

https://russia-armenia.info/node/105462

***

ПРИЗЫВ АРЦАХСКИХ НПО: 5 УСЛОВИЙ ДЛЯ ВОЗВРАЩЕНИЯ

Обращение организаций гражданского общества Арцаха к армянскому народу

Дорогие соотечественники, братья и сестры! От имени армян Арцаха, прежде всего, выражаем глубокую и искреннюю благодарность всему армянскому народу за неизменную поддержку в самые трудные моменты нашей новейшей истории. Армения и Диаспора всегда были рядом с Арцахом, особенно в годы суровых испытаний, когда надежды почти не оставалось. Триединство Арцаха, Армении и Диаспоры всегда было и остаётся нашей опорой, источником нашей силы, вдохновения и возрождения.

Армения с первых дней независимости была надёжным гарантом нашей безопасности, а Арцах – надёжным щитом, защищавшим восточные рубежи нашей общей Родины, обеспечивая глубину и мощь обороны. Диаспора всегда помогала нам преодолевать сложные испытания и строить государственность.

После очередной агрессии, развязанной Азербайджаном 19 сентября 2023 года, народ Арцаха был вынужден покинуть свою родину, чтобы предотвратить надвигающийся геноцид и сохранить человеческое и национальное достоинство. Более трёх десятилетий мы боролись за мирную жизнь, свободное развитие и право наших детей жить в родных домах. Мы сопротивлялись любому решению, которое ставило бы под угрозу наше суверенное право жить на своей земле, завоёванной и освящённой кровью наших предков. И эта борьба ещё не окончена.

Мы верим, что силой истины и справедливости мы сможем вернуть нашу Родину.

Мы глубоко признательны народу Республики Армения, который тепло и заботливо принял десятки тысяч арцахцев после трагических событий 2020–2023 годов, когда наша малая Родина подверглась этническим чисткам и другим актам геноцида. Мы также высоко оцениваем шаги, предпринятые правительством Армении в первые месяцы после депортации населения, направленные на смягчение социальных последствий  национальной катастрофы.

Мы выражаем особую благодарность дружественным странам и международным организациям за солидарность и поддержку, оказанные нам в это непростое время.

В то же время, наши многочисленные реалистичные и конструктивные инициативы политико-правового, социального и культурного характера по сей день остаются незавершёнными. Ухудшающаяся социально-экономическая ситуация вынуждает многих наших соотечественников покидать Армению, что снижает перспективы нашего коллективного возвращения и препятствует реализации легитимных прав.

Власти Армении по разным причинам не в полной мере реализуют миссию, которую они осуществляли в предыдущие десятилетия в отношении Арцаха и его народа. В этих условиях активное участие и поддержка диаспоры приобретают особое значение. Мы призываем организации и отдельных лиц диаспоры поддержать арцахских армян, активно защищать наши коллективные и индивидуальные права, укреплять наши позиции в Армении и вносить вклад в сохранение нашей идентичности и культурной самобытности.

Приоритетной задачей арцахских армян является самоорганизация в интересах эффективной защиты своих социальных, экономических и политических прав.

Важно, чтобы арцахцы продолжали жить и творить в Армении, сохраняя свою общинную целостность и идентичность.

Этого можно достичь путем создания компактных поселений для арцахцев и создания новых центров – социальных, образовательных, творческих и спортивных, которые смогут объединить и укрепить народ Арцаха.

Не менее важно, чтобы вопрос коллективного возвращения и права на самоопределение народа Арцаха оставался в центре международной политической, правовой и информационной повестки.

Эти права основаны на незыблемых нормах международного права и принципе справедливости. Их активное продвижение соответствует как моральным, так и правовым обоснованиям, и, следовательно, не наносит ущерба интересам и безопасности Армении.

Это наш долг перед прошлым и наша обязанность перед будущими поколениями бороться за справедливость и наше право жить на родной земле.

Только наше единство и активное участие каждого из нас могут сохранить надежду на достойное будущее и возможность возвращения на родину на основе пяти условий, изложенных в Обращении, направленном мировому сообществу политическими и гражданскими силами Республики Арцах 10 декабря 2023 года.

1. Мы исключаем возвращение граждан Республики Арцах под юрисдикцию Азербайджана. Вооруженные силы, полиция и административные структуры Азербайджана должны быть полностью выведены с территории Республики Арцах.
2. Многонациональные международные миротворческие силы ООН должны быть размещены вдоль всей границы Республики Арцах и должна быть создана демилитаризованная зона.
3. Международно признанный Лачинский коридор должен быть полностью передан под контроль и управление ООН.
4. Территория Республики Арцах должна быть передана под управление ООН на переходный период для обеспечения условий для возвращения всех беженцев, формирования демократических и правовых институтов и восстановления экономики. Новый референдум под эгидой ООН должен подтвердить окончательный политический статус Нагорного Карабаха, результаты которого будут юридически признаны всеми государствами.
5. Возможность любого уголовного преследования со стороны Азербайджана граждан Республики Арцах по любым обвинениям, связанным со всем периодом конфликта, должна быть полностью исключена. Все задержанные и уже осужденные в Азербайджане армяне должны быть немедленно освобождены.

С верой в свои силы, с чувством гордости за наш народ и с благодарностью за вашу преданность

1. Общественная организация «Союз офицеров запаса Арцаха»
2. Общественная организация «Союз родственников погибших и пропавших без вести лиц Третьей Арцахской войны»
3. НПО «Арцахский информационный, аналитический, исследовательский, правозащитный центр»
4. НПО «Материнство Арцаха»
5. Общественная организация «Наш дом Арцах»
6. «Арцахские орлы-командос» Военно-патриотическая общественная организация
7. НПО «Центр общественного развития аскеранцев»
8. Патриотическое НПО «Единая Армения»
9. Общественная организация «Совет старейшин Арцаха»
10. Общественная организация «По следам предков».
11. ОО «Гармоничный Союз Общества и Природы»
12. Общественная организация «Агентство развития культуры и туризма Арцаха»
13. НПО «Центр развития молодежи Арцаха»
14. Общественная организация «Национальный Арцах»
15. НПО «Лусабац»
16. НПО «Айки Серунд»
17. Общественная организация «Возрожденная Родина»
18. НПО «Во имя Гадрута»
19. Общественная организация «Союз родственников погибших»
20. НПО «Армяне, насильственно переселенные из Шуши…….»
21. Общественная организация «Союз психологов Арцаха»
22. Общественная организация «Греческая община Арцаха»
23. НПО «Духовный Арцах»
24. НПО «Корень и Росток»
25. Общественная организация «Союз добровольцев Арцаха»
26. НПО «Научный центр Качар»
27. Общественная организация «Равные возможности социальной молодежи»
28. НПО «Митк»
29. Общественная организация «Христианский союз Арцаха»
30. НПО «НомарАрт»
31. НПО «Ген»
32. ОО Союз беженцев Азербайджанской ССР «Крунк»
33. Общественная организация «Арцахская федерация автомато»
34. Общественная организация «Союз художников».
35. НПО «Возвращение в Дизак»
36. НПО «Гражданское общество»
37. Общественная организация «Центр образования, развития и социализации детей «Еларан»
38. «Союз раненых азатамартиков» Социально-правовая общественная организация
39. НПО «Правовое образование»
40. Общественная организация «Фонд Караглух»
41. Общественная организация «Справедливое поколение Арцаха»
42. НПО «Ассоциация женщин Карабаха»
43. Общественная организация «Арцахский Текеян»
44. НПО «Дизак Арт»
45. «Региональный центр демократии и безопасности» ОО
46. Общественная организация «Тигранакерт Арцаха»
47. Общественная организация «Центр поддержки матерей Арцаха»
48. НПО «Мы есть»
49. Общественная организация «Деоккупация Гадрута»
50. Общественная организация «Союз художников Арцаха»
51. НПО «Возвращение в Кашатаг»
52. Общественная организация «Союз писателей Арцаха»
53. ОО «Молодежный общественный исследовательский центр»
54. Общественная организация «Союз беженцев НКР»
55. НПО «Мер Сарер»

Журналистская организация МедиаСтеп также присоединяется к заявлению.

https://russia-armenia.info/node/105462