ЕВРОПЕЙСКИЙ СОЮЗ ВВЁЛ ЖЁСТКИЕ САНКЦИИ ПРОТИВ АЗЕРБАЙДЖАНА: РАССЛЕДОВАНИЕ "HETQ.AM"

18 июля Европейский Союз принял 18-й пакет санкций против России.

Помимо прочих мер, ЕС продолжает вводить санкции в отношении судов, зарегистрированных в различных странах мира, которые он считает частью «теневого флота» России. 

«В целях дальнейшего ограничения деятельности судов, входящих в «теневой флот» нефтяных танкеров или способствующих пополнению энергетических доходов России, Решением Европейского совета 2025/1495 список судов, установленный Решением 2014/512, которым запрещен заход в порты и шлюзы государств-членов ЕС, а также пользование широким спектром услуг, связанных с морскими перевозками, был дополнен 105 судами», — говорится в резолюции Европейского совета, принятой 18 июля.

«Шуша»

Среди 105 упомянутых выше судов есть азербайджанское судно «Шуша» (номер ИМО 9779941 ). ЕС включил его в свой «чёрный список» на том основании, что это судно перевозило сырую нефть или нефтепродукты российского происхождения или экспортировало их из России с использованием нестандартных и высокорисковых методов доставки.

Азербайджанское судно находится под санкциями ЕС с 20 июля.

«Шуша» — нефтеналивной танкер длиной 250 м и шириной 44 м, построенный в 2017 году в Южной Корее. Он принадлежит азербайджанской компании SA Susha Shipholdings и эксплуатируется азербайджанской компанией ASCO Shipmanagement AFEZCO, которая была основана в январе 2023 года на базе государственной компании ASCO (Азербайджанское Каспийское Морское Пароходство) и является её дочерним предприятием. Владелец и оператор зарегистрированы по одному адресу в Баку (подробности здесь).

Всего через 5 месяцев после создания ASCO Shipmanagement AFEZCO, в июне 2023 года, этот танкер начал  ходить под азербайджанским флагом, получив название «Шуша». А с 2017 по 2023 год он ходил под флагом Маршалловых Островов и носил название «Аристоклис».

В настоящее время «Шуша» находится в Средиземном море (он вышел из турецкого порта Немрут 14 июля и должен прибыть в конечный пункт назначения 27 июля). Судя по статистике навигации этого азербайджанского танкера, в последнее время он курсирует между Турцией (порт Немрут на Эгейском море) и Россией (город Приморск Ленинградской области на Балтийском море).

«Карабах»

18 июля ЕС ввёл санкции также против азербайджанского танкера «Карабах» (номер ИМО 9810513 ) (вступили в силу 20 июля). Обоснование то же: судно перевозило сырую нефть или нефтепродукты российского происхождения или экспортировало их из России с использованием нестандартных и высокорисковых методов доставки.

«Карабах» — ещё одно судно размером 250x44 м, предназначенное для перевозки сырой нефти. Оно было построено в 2018 году в Японии. Владельцем судна является компания SA Karabakh Shipholdings, управляющим по управлению и безопасности (ISM), отвечающим за техническую эксплуатацию судна, является ASCO Shipmanagement AFEZCO (дочерняя компания ASCO), а коммерческим управляющим, отвечающим за организацию грузоперевозок, также является SA Karabakh Shipholdings. Эти компании зарегистрированы по одному адресу в Баку (подробности здесь).

Как и «Шуша», «Карабах» в июне 2023 года ходил под азербайджанским флагом и получил своё нынешнее название. А с 2018 по 2023 год он ходил под либерийским флагом и носил имя «Сперхиос».  

Статистика рейсов «Карабаха» также показывает, что в последнее время он перевозил грузы между турецким Немрутом и российским Приморском. В частности, последний раз танкер вышел из Приморска 8 июля, а сегодня, 24-го, пришвартовался у порта Немрут.   

«Зангезур»

Однако «Шуша» и «Карабах» — не первые суда под азербайджанским флагом, оказавшиеся в «чёрном списке» Евросоюза. В частности, резолюцией, принятой 20 мая этого года, Европейский совет ввёл аналогичные санкции (с 21 мая) в отношении нефтеналивного танкера «Зангезур» (номер ИМО 9420617).

Это судно размером 243x42 м было построено в 2010 году в Японии. По данным источников, изначально оно ходило под панамским флагом и носило название «Шахдениз», затем перешло под мальтийский флаг. В 2018-2021 годах оно называлось «Зарифа Алиева», а в 2021–2023 годах — «Сильвер». С осени 2023 года судно ходит под азербайджанским флагом и под названием «Зангезур».

Владельцем судна является азербайджанская компания SA Zangazur Shipholdings, техническим менеджером – ASCO Shipmanagement AFEZCO, а коммерческим – также азербайджанская компания SA Maritime AFEZCO. Это, в свою очередь, совместное предприятие ASCO и Государственной нефтяной компании Азербайджана (SOCAR). Владелец и технический и коммерческий менеджеры «Зангезура» зарегистрированы по одному адресу в Баку и, как мы видим, аффилированы с вышеупомянутой государственной компанией ASCO (Азербайджанское Каспийское Морское Пароходство) (подробности здесь).

Не стоит считать странным, что, подобно «Шуше» и «Карабаху», «Зангезур» в последнее время также курсирует между турецким портом Немрут и российским городом Приморск. По последним данным информаторов, «Зангезур» стоит на якоре в Эгейском море у берегов Турции с 27 мая.

Добавим, что танкер «Зангезур» был включен в «черный список» Великобритании, наряду со многими другими судами, еще до ЕС, 9 мая. Обоснованием послужило то, что это судно используется для перевозки нефти российского происхождения.

«Российский теневой флот сегодня подвергнется самому масштабному пакету санкций в истории, который усилит давление на Путина и защитит критически важную национальную инфраструктуру в Соединенном Королевстве и Европе», — заявил 9 мая премьер-министр Великобритании Кир Стармер.

В рамках того же пакета мер Великобритания также ввела санкции против пяти граждан Азербайджана. По данным британского правительства, они участвуют или были вовлечены в получение выгоды от российского правительства или его поддержку в стратегически важной для него сфере, а именно в российском энергетическом секторе.

6 танкеров ASCO Shipmanagement

На официальном сайте ASCO Shipmanagement указано, что флот компании состоит из 6 судов, 4 из которых — танкеры для перевозки сырой нефти, а 2 — танкеры для перевозки нефти и химикатов.

Хотя названия и номера ИМО судов не указаны на этом сайте, их данные можно найти на magicport.ai. Соответственно ASCO Shipmanagement является техническим менеджером (оператором) не только судов «Шуша», «Карабах», «Зангезур», но и танкеров «Ханкенди», «Азербайджан» и «Баку».

Последние два из них — суда сравнительно небольшой вместимости, тогда как «Ханкенди» (азербайджанское название оккупированного Степанакерта) — танкер (250x44 м) размером с «Шушу» и «Карабах» (номер ИМО 9867621).

Это судно, построенное в 2020 году в Южной Корее, с 2020 по 2024 год ходило под флагом Маршалловых Островов и получило название «Аристофанис». С августа 2024 года оно ходит под флагом Азербайджана. Владельцем судна является азербайджанская компания SA Leader Shipholdings AFEZCO, а коммерческим управляющим – упомянутая выше компания SA Maritime AFEZCO. Напомним, что все они зарегистрированы по одному адресу в Баку и аффилированы с государственной компанией ASCO (Азербайджанское Каспийское Морское Пароходство) (подробности здесь).

В последнее время «Ханкенди», как и «Шуша» и «Карабах», курсирует преимущественно между портом Немрут и городом Приморск. Танкер последний раз вышел из «Немрута» 2 июля и сегодня прибыл в порт города Усть-Луга, расположенного на побережье Балтийского моря в Ленинградской области.

По данным сайта magicport.ai , это азербайджанское судно находится под угрозой санкций, как и «Шуша», «Карабах» и «Зангезур» (неизвестно, чьи именно). Если это правда, то получается, что 4 из 6 судов ASCO Shipmanagement уже имеют проблемы со странами, занявшими антироссийскую позицию, что должно как минимум осложнить жизнь их владельцев и операторов. 

Ваге Саруханян

23:53, 24 июля 2025 г.

https://hetq.am/hy/article/175817

***

ԵՎՐԱՄԻՈՒԹՅՈՒՆԸ ԽԻՍՏ ՊԱՏԺԱՄԻՋՈՑՆԵՐ Է ՍԱՀՄԱՆԵԼ ԱԴՐԲԵՋԱՆԻ ԴԵՄ. HETQ.AM

Հուլիսի 18-ին ԵՄ-ն Ռուսաստանի դեմ պատժամիջոցների 18-րդ փաթեթն է ընդունել

Ի թիվս այլ միջոցների, ԵՄ-ն նախկինի նման պատժամիջոցներ է կիրառել աշխարհի տարբեր երկրներում գրանցված նավերի նկատմամբ, որոնց համարում է Ռուսաստանի «ստվերային նավատորմի» մաս: 

«Նավթատար լցանավերի «ստվերային նավատորմի» մաս կազմող կամ Ռուսաստանի էներգետիկ եկամուտներին նպաստող նավերի գործունեությունը հետագայում սահմանափակելու համար Եվրոպական խորհրդի 2025/1495 որոշմամբ 105 նավ է ավելացվում 2014/512 որոշմամբ սահմանված նավերի ցուցակին, որոնց արգելվում է մուտք գործել ԵՄ անդամ երկրների նավահանգիստներ եւ շլյուզներ, ինչպես նաեւ օգտվել ծովային տրանսպորտի հետ կապված ծառայությունների լայն շրջանակից», - ասվում է հուլիսի 18-ին Եվրոպական խորհրդի ընդունած բանաձեւում:

«Շուշա»

Վերոնշյալ 105 նավերի թվում է ադրբեջանական «Շուշա» (Shusha, օկուպացված Շուշիի ադրբեջանական տարբերակը) անունով նավը (IMO համարը՝ 9779941): ԵՄ-ն վերջինիս ներառել է «սեւ ցուցակ» այն հիմնավորմամբ, որ այս նավը տեղափոխել է հում նավթ կամ նավթամթերք, որի ծագման երկիրը Ռուսաստանն է, կամ որն արտահանվում է Ռուսաստանից՝ կիրառելով նավագնացության ոչ ստանդարտ եւ բարձր ռիսկային մեթոդներ:

Ադրբեջանական նավը ԵՄ պատժամիջոցների տակ է հուլիսի 20-ից:

250 մ երկարությամբ եւ 44 մ լայնությամբ «Շուշան» հում նավթի լցանավ (տանկեր) է, որը կառուցվել է 2017 թ. Հարավային Կորեայում: Դրա սեփականատերն ադրբեջանական SA Susha Shipholdings ընկերությունն է, իսկ շահագործողը՝ նույնպես ադրբեջանական ASCO Shipmanagement AFEZCO-ն, որը հիմնադրվել է 2023-ի հունվարին ASCO (Azerbaijan Caspian Shipping Company) պետական ընկերության հիմքի վրա եւ սրա դուստր ձեռնարկությունն է: Սեփականատերն ու շահագործողը գրանցված են Բաքվի նույն հասցեում (մանրամասները՝ այստեղ):

ASCO Shipmanagement AFEZCO-ի հիմնադրումից ընդամենը 5 ամիս անց՝ 2023-ի հունիսին, այս լցանավը սկսել է լողալ ադրբեջանական դրոշի ներքո՝ ստանալով «Շուշա» անունը: Իսկ 2017-2023 թթ. այն նավարկել է Մարշալյան Կղզիների դրոշի տակ եւ կրել «Արիստոկլիս» (Aristoklis) անունը:

Ներկա պահին «Շուշան» լողում է Միջերկրական ծովում (հուլիսի 14-ին դուրս է եկել Թուրքիայի «Նեմրութ» նավահանգստից, ժամանումը վերջնակետ նախատեսված է հուլիսի 27-ին): Ադրբեջանական այս լցանավի նավարկության վիճակագրությունը ցույց է տալիս, որ վերջին շրջանում այն նավարկում է Թուրքիայի (Էգեյան ծովի ափին գտնվող «Նեմրութ» նավահանգիստ) եւ Ռուսաստանի (Լենինգրադի մարզի Պրիմորսկ քաղաք, Բալթիկ ծովի ափին) միջեւ:

«Ղարաբաղ»

ԵՄ-ն հուլիսի 18-ին պատժամիջոցներ է կիրառել (մեկնարկը՝ հուլիսի 20-ից) նաեւ ադրբեջանական «Ղարաբաղ» (Karabakh) լցանավի նկատմամբ (IMO համարը՝ 9810513): Հիմնավորումը նույնն է՝ այս նավը տեղափոխել է հում նավթ կամ նավթամթերք, որի ծագման երկիրը Ռուսաստանն է, կամ որն արտահանվում է Ռուսաստանից՝ կիրառելով նավագնացության ոչ ստանդարտ եւ բարձր ռիսկային մեթոդներ:

«Ղարաբաղը» եւս 250x44 մ չափերով նավ է, որը նախատեսված է հում նավթ տեղափոխելու համար: Այն կառուցվել է 2018 թ. Ճապոնիայում: Սրա սեփականատերը SA Karabakh Shipholdings-ն է, տեխնիկական կառավարիչը (ISM manager), որը պատասխանատու է նավի տեխնիկական շահագործման համար, ASCO Shipmanagement AFEZCO-ն է (ASCO-ի դուստրը), իսկ կոմերցիոն կառավարիչը (commercial manager), որն զբաղվում է բեռնափոխադրումների կազմակերպմամբ, կրկին SA Karabakh Shipholdings-ն է։ Այս ընկերությունները գրանցված են Բաքվի նույն հասցեում (մանրամասները՝ այստեղ):

«Շուշայի» նման «Ղարաբաղը» եւս 2023-ի հունիսին է մտել ադրբեջանական դրոշի տակ ու ստացել ներկա անունը: Իսկ 2018-2023 թթ. այն լողացել է Լիբերիայի դրոշի ներքո ու կրել «Սպերխիոս» (Sperchios) անունը:  

«Ղարաբաղի» նավարկությունների վիճակագրությունը նույնպես ցույց է տալիս, որ վերջին շրջանում այն բեռ է տեղափոխում թուրքական «Նեմրութի» եւ ռուսական Պրիմորսկի միջեւ: Մասնավորապես՝ վերջին անգամ լցանավը հուլիսի 8-ին դուրս է եկել Պրիմորսկից ու այսօր՝ ամսի 24-ին, խարիստ գցել «Նեմրութ» նավահանգստի մոտ:   

«Զանգեզուր»

Այդուհանդերձ, «Շուշան» ու «Ղարաբաղն» Ադրբեջանի դրոշի տակ լողացող նավերից առաջինը չեն, որ հայտնվել են ԵՄ «սեւ ցուցակում»: Մասնավորապես՝ այս տարվա մայիսի 20-ին ընդունած բանաձեւով Եվրոպական խորհուրդը նույն հիմնավորմամբ նույնպիսի պատժամիջոցներ է կիրառել (մեկնարկը՝ մայիսի 21-ից) հում նավթ տեղափոխող «Զանգեզուր» (Zangazur) լցավանի նկատմամբ (IMO համարը՝ 9420617):

243x42 մ չափերով այս նավը կառուցվել է 2010 թ. Ճապոնիայում: Ըստ տեղեկատուների՝ նախապես նավարկել է Պանամայի դրոշի տակ ու կրել «Շահ Դենիզ» (Shah Deniz) անունը, հետո սկսել է լողալ Մալթայի դրոշի ներքո: 2018-2021 թթ. կոչվել է «Զարիֆա Ալիեւա» (Zarifa Aliyeva), իսկ 2021-2023 թթ.՝ «Սիլվեր» (Silver): 2023-ի աշնանից նավը լողում է Ադրբեջանի դրոշի ներքո եւ «Զանգեզուր» անվան տակ:

Նավի սեփականատերն ադրբեջանական SA Zangazur Shipholdings-ն է, տեխնիկական կառավարիչը կրկին ASCO Shipmanagement AFEZCO-ն է, իսկ կոմերցիոն կառավարիչը նույնպես ադրբեջանական SA Maritime AFEZCO-ն է. սա էլ իր հերթին ASCO-ի ու Ադրբեջանի պետական նավթային ընկերության՝ SOCAR-ի համատեղ ձեռնարկությունն է: «Զանգեզուրի» սեփականատերն ու տեխնիկական եւ կոմերցիոն կառավարիչները գրանցված են Բաքվի նույն հասցեում եւ, ինչպես տեսնում ենք, փոխկապակցված են վերոնշյալ ASCO (Azerbaijan Caspian Shipping Company) պետական ընկերությանը (մանրամասները՝ այստեղ):

Տարօրինակ չպիտի համարել, որ «Շուշայի» ու «Ղարաբաղի» նման «Զանգեզուրը» եւս վերջին շրջանում նավարկել է թուրքական «Նեմրութ» նավահանգստի ու ռուսական Պրիմորսկ քաղաքի միջեւ: Ըստ տեղեկատուների ամենավերջին տվյալների՝ «Զանգեզուրը» մայիսի 27-ից խարիսխ է գցել Էգեյան ծովում՝ Թուրքիայի ափերի մոտ:

Հավելենք, որ «Զանգեզուր» լցանավը ԵՄ-ից առաջ՝ մայիսի 9-ին, ի թիվս բազմաթիվ այլ նավերի, իր «սեւ ցուցակ» էր ներառել Մեծ Բրիտանիան: Հիմնավորումն այն էր, որ այս նավը կիրառվում է՝ ռուսական ծագման նավթ տեղափոխելու համար:

«Ռուսաստանի ստվերային նավատորմն այսօր հարված կստանա պատմության մեջ ամենամեծ պատժամիջոցների փաթեթով, ինչը կուժեղացնի ճնշումը Պուտինի վրա եւ կպաշտպանի Միացյալ Թագավորության ու Եվրոպայի կարեւորագույն ազգային ենթակառուցվածքները»,- մայիսի 9-ին հայտարարել էր Մեծ Բրիտանիայի վարչապետ Քիր Սթարմերը։

Նույն փաթեթի շրջանակներում Մեծ Բրիտանիան պատժամիջոցներ է կիրառել նաեւ 5 ադրբեջանցիների հանդեպ: Վերջիններս, ըստ բրիտանական կառավարության, մասնակցում կամ մասնակցել են Ռուսաստանի կառավարությունից օգուտ ստանալուն կամ վերջինիս աջակցելուն նրա համար ռազմավարական նշանակության ոլորտում, այն է՝ ռուսական էներգետիկ սեկտորում:

ASCO Shipmanagement-ի 6 լցանավերը

ASCO Shipmanagement-ի պաշտոնական կայքում նշվում է, որ ընկերության նավատորմը բաղկացած է 6 նավից, որոնցից 4-ը հում նավթ տեղափոխող լցանավեր են, իսկ մյուս 2-ը՝ նավթային/քիմիական լցանավեր:

Չնայած նավերի անունները եւ IMO համարները այս կայքում չեն նշվում, magicport.ai-ում կարելի է գտնել դրանց տվյալները: Ըստ այդմ՝ ASCO Shipmanagement-ը ոչ միայն «Շուշա», «Ղարաբաղ», «Զանգեզուր» նավերի տեխնիկական կառավարիչն է (շահագործողը), այլեւ «Խանքենդի» (Khankendi), «Ադրբեջան» (Azerbaijan) ու «Բաքու» (Baku) լցանավերի:

Սրանցից վերջին երկուսը համեմատաբար փոքր տարողության նավեր են, իսկ ահա «Խանքենդին» (օկուպացված Ստեփանակերտի ադրբեջանական անունն է) «Շուշայի» ու «Ղարաբաղի» չափերի (250x44 մ) լցանավ է (IMO համարը՝ 9867621):

2020-ին Հարավային Կորեայում կառուցված այս նավը 2020-2024 թթ. նավարկել է Մարշալյան Կղզիների դրոշի ներքո եւ կոչվել «Արիստոֆանիս» (Aristofanis): 2024-ի օգոստոսից այն մտել է Ադրբեջանի դրոշի տակ: Նավի սեփականատերն ադրբեջանական SA Leader Shipholdings AFEZCO-ն է, իսկ կոմերցիոն կառավարիչը՝ վերոնշյալ SA Maritime AFEZCO-ն: Կրկնենք՝ բոլորն էլ Բաքվի նույն հասցեում են գրանցված եւ փոխկապակցված են ASCO (Azerbaijan Caspian Shipping Company) պետական ընկերությանը (մանրամասները՝ այստեղ):

«Խանքենդին» վերջին շրջանում «Շուշայի» ու «Ղարաբաղի» նման նավարկում է հիմնականում «Նեմրութ» նավահանգստի ու Պրիմորսկ քաղաքի միջեւ: Վերջին անգամ հուլիսի 2-ին լցանավը դուրս է եկել «Նեմրութից» ու այսօր հասել Լենինգրադի մարզում՝ Բալթիկ ծովի ափին գտնվող Ուստ Լուգա ավանի նավահանգիստ:

Ըստ magicport.ai կայքի տվյալների՝ ադրբեջանական այս նավը «Շուշայի», «Ղարաբաղի» ու «Զանգեզուրի» նման պատժամիջոցների ռիսկի տակ է (հայտնի չէ, թե ում կողմից): Եթե սա ճիշտ է, ապա ստացվում է, որ ASCO Shipmanagement-ի 6 նավերից 4-ը այլեւս խնդիրներ ունեն հակառուսական դիրքորոշում որդեգրած երկրների հետ, ինչն այդ նավերի տերերի ու շահագործողների կյանքը առաջին հայացքից պետք է որ առնվազն բարդացնի: 

Վահե Սարուխանյան

23:53, 24 հուլիսի 2025

https://hetq.am/hy/article/175817