ՄԱՅՐ ԱԹՈՌԻ ԴԻՎԱՆԱՊԵՏ ԱՐՇԱԿ ՍՐԲԱԶԱՆ. ՓԱՇԻՆՅԱՆՆ ՈՒ ԻՐ ԹԻՄԸ ՊԵՏՔ Է ՕՐ ԱՌԱՋ ՀԵՌԱՆԱՆ

«Այդ անձը և այդ անձիք, որ այսպիսի արհավիրք են բերել մեր երկրի և մեր ժողովրդի գյխին, չեն կարող շարունակել մնալ իշխանության։ Օր առաջ նրանք պետք է հեռանան։ Նրանք շարունակելու են նոր արհավիրքներ բերել մեր ժողովրդին և մեր երկրին»։ Այսպիսի հայտարարությամբ ս․թ դեկտեմբերի 1-ին հանդես է եկել Մայր Աթոռի դիվանապետ Արշակ արքեպիսկոպոս Խաչատրյանը (լուսանկարում)։

«2018 թվականից սկսած խիստ վերապահումներ եմ ունեցել քաղաքական գործընթացների վերաբերյալ: Դժբախտաբար, 2020 թվականին տեղի ունեցավ այն, ինչը բոլորիս կյանքը ավերեց: Մենք կորցրեցինք Արցախը, կորցրեցինք ներազգային համերաշխությունը։ Կեղծ և արհեստական պատճառաբանություններով բազմաթիվ անձինք ձերբակալվեցին, պառակտվեց հասարակությունը», - հայտարարել է Մայր Աթոռի դիվանապետը: 

Նրա խոսքերով՝ այսօր Հայաստանում քաղաքական պրոցեսը առաջնորդող անձը որևէ վստահություն չի ներշնչում: Երկրի ղեկավարն ուզում է ունենալ կառավարելի, ձեռնասուն եկեղեցականներ, որոնք կսպասարկեն իր հետաքրքրություններն ու շահերը և որևէ կերպ հավաքական կամ անձնական մոտեցումներով չեն հակադրվի իր քաղաքականությանը։

«Իսկ այդ քաղաքականությանը չհակադրվել՝ հնարավոր չէ։ Հնարավոր չէ համաձայնել այն քաղաքականությանը, որն այսօր իրականացվում է, որը բազմաթիվ վտանգներ և ռիսկեր է պարունակում։ Հնարավոր չէ համաձայնել մի քաղաքական խմբակի մոտեցումների, քայլերի հետ, որը հետևողականորեն քարոզում է պատմական հիշողությունից հրաժարում։ Այդ «Իրական Հայաստան»-ի հայեցակարգը դրա մասին է, այն է՝ հարմարվենք մեր թշնամիների սպասումներին, որպեսզի նրանք դադարեն մեզ համար լինել թշնամիներ։ Սա անհեռատես քաղաքականություն է, սեփական իշխանությունը երկարաձգելու դատապարտելի փորձ։ Քանի ես այս ասպարեզում, քանի դեռ կաթողիկոսը Գարեգին Երկրորդն է, այդպիսի մոտեցում չի լինելու», - ասաց Արշակ Սրբազանը։

Մանրամասները՝ ստորև․

https://www.youtube.com/watch?v=xnShzg52j24&t=1s

https://hraparaktv.am/post/82436f05a2ce8548b05423c9a38c3bd4

https://oragir.news/hy/material/2025/12/01/178163

https://alphanews.am/or-araj-ays-ishxanoutyouny-petq-e-heran/

***

ԱՄԵՆԱՅՆ ՀԱՅՈՑ ԿԱԹՈՂԻԿՈՍ. "ԵՍ ՉԵՄ ԿԱՐՈՂ ՊԱՏԿԵՐԱՑՆԵԼ ԱՐՑԱԽԸ ԱԴՐԲԵՋԱՆԻ ԿԱԶՄՈՒՄ"

Հիմա արդեն բոլորի համար է հասկանալի, թե ինչու են Ադրբեջանն ու Նիկոլ Փաշինյանը "հանկարծ" թիրախավորել Ամենայն Հայոց Կաթողիկոսին…

Կարդալ ավելին․

https://thirdforceplus.blogspot.com/2025/06/httpswww.html

***

ԹՈՒՐՔԻԱՆ ՊԱՀԱՆՋՈՒՄ Է ԽԶԵԼ ՀԱՅ ԱՌԱՔԵԼԱԿԱՆ ԵԿԵՂԵՑԻ - ՍՓՅՈՒՌՔ ԿԱՊԵՐԸ. ՓՈՐՁԱԳԵՏՆԵՐ

Հայաստանի իշխանությունները Անկարայի պահանջով ձգտում են խզել կապերը Հայ Առաքելական Եկեղեցու (ՀԱԵ) և Սփյուռքի միջև։ Այս մասին Sputnik Արմենիային տված հարցազրույցում ասել է քաղաքագետ Բենիամին Մաթևոսյանը։

Ս․թ․ նոյեմբերի 27-ին Հայ Առաքելական եկեղեցու մի խումբ արքեպիսկոպոսներ և եպիսկոպոսներ հանդիպել են վարչապետ Նիկոլ Փաշինյանի հետ: ՀՀ կառավարության ղեկավարը շնորհակալություն է հայտնել հոգևորականներին իրենց "սկզբունքային դիրքորոշման" համար, որը նրանք արտահայտել են հրապարակայնորեն: Փաշինյանը նկատի ուներ այն տեքստը, որը մինչ այդ տարածել էին իշխանամետ լրատվամիջոցներն ու Տելեգրամյան ալիքները։

Մաթևոսյանը կարծում է, որ Փաշինյանը մտադիր է Հայ Առաքելական եկեղեցու առաջնորդի ազդեցության ոլորտը սահմանափակել Հայաստանի Հանրապետության ներսում գտնվող թեմերով:

"Այն, ինչ հիմա տեղի է ունենում, ուղիղ կապ ունի Փաշինյանի ապագա կարգավիճակի հետ. շարունակելո՞ւ են նրան ընտրած արտաքին խաղացողները ՝ հետագայում աջակցել նրան, թե ոչ։ Մեզ շատ զգացմունքային և բարդ շրջան է սպասում", - զգուշացրեց փորձագետը։

Նրա խոսքերով ՝ Թուրքիան իր համար խնդիր է տեսնում ի դեմս հայկական Սփյուռքի։ Իսկ Սփյուռքի և Հայաստանի միջև հիմնական կապող օղակը, ինչպես կարծում են Անկարայում, եկեղեցին է։ Այսպիսով, ՀԱԵ-ի դեմ գործընթացը կրում է ոչ միայն քաղաքական, այլև աշխարհաքաղաքական բնույթ, կարծում է Մաթևոսյանը:

Այս համատեքստում nա հիշեցրել է այս տարվա մայիսին Շվեյցարիայում կայացած խորհրդաժողովի մասին, որի ընթացքում Գարեգին Բ Կաթողիկոսը բարձրացրել է Լեռնային Ղարաբաղի հայերի վերադարձի, մշակութային ժառանգության պահպանման թեման: Հենց դրան հաջորդեց Ադրբեջանի հոգևոր առաջնորդի հայտարարությունն ընդդեմ ՀԱԵ-ի և սկսվեցին Փաշինյանի հարձակումները Գարեգին Բ-ի վրա։ Այժմ վարչապետը փորձում է իր քարոզարշավին ներգրավել եպիսկոպոսներին, նկատեց փորձագետը։

"Այս պահին Փաշինյանը բացել է իր բոլոր խաղաքարտերը։ ՀԱԵ-ում 50-ից ավելի եպիսկոպոսներ կան, ու եթե չեմ սխալվում, նրանցից միայն 9-ն են համբուրել նույնիսկ ոչ թե Փաշինյանի, այլ Ալիևի ձեռքը", - ասաց Մաթևոսյանը։ Որոշ եպիսկոպոսների հայտարարությունները, թե իրենք գնացել են վարչապետի մոտ երկխոսության, քաղաքագետը համոզիչ չհամարեց։

Ո՞վ է Փաշինյանը։ Նա ընդամենը Հայ Առաքելական եկեղեցու հետևորդներից մեկն է (եթե հավատանք նրա խոսքերին), նա շատերից մեկն է։ Պետությունը բաժանված է եկեղեցուց, ինչո՞ւ երկխոսել նրա հետ: Իմ կարծիքով ՝ ընտրել են Եկեղեցում ամենախոցելի անձանց և նստեցրել Փաշինյանի հետ սեղանի շուրջ", - կարծում է փորձագետը։

Զարմանք է առաջացնում նաև այն փաստը, որ այդ խմբում է հայտնվել մի եպիսկոպոս, որի թեմը Փաշինյանը տվել է, ըստ Մաթևոսյանի, Ադրբեջանին (նկատի ունի ՀԱԵ Արցախի թեմի առաջնորդ Վրթանես Աբրահամյանին – խմբ.)։

Քաղաքագետի կարծիքով ՝ Կաթողիկոսը պետք է իրեն պահի այնպես, ինչպես նախկինում։ Նույնիսկ եթե Գարեգին Բ-ին կալանավորեն կամ տնային կալանքի տակ դնեն, նա դրանից չի դադարի Ամենայն Հայոց Կաթողիկոս լինելուց։

ԵՊՀ Աստվածաբանության ֆակուլտետի դասախոս, պատմաբան Վարդան Խաչատրյանն էլ կարծում է, որ "Ամենայն Հայոց Կաթողիկոսը վայելում է ոչ միայն Մեծի Տանն Կիլիկիո Կաթողիկոսի, այլև Երուսաղեմի, Կոստանդնուպոլսի պատրիարքության և եպիսկոպոսների մեծամասնության աջակցությունը: Եթե եպիսկոպոսների խորհուրդ կայանա, ապա հասկանալի է, թե ում նժարը կգերակշռի", - նկատեց Խաչատրյանը։

Բնական է, որ այս դատարկ օրակարգի առաջ մղումը երկրի առջև ծառացած լուրջ խնդիրների ֆոնին չի բխում Հայաստանի և հայության շահերից, նշեց պատմաբանը:

https://www.golosarmenii.am/%d1%82%d1%83%d1%80%d1%86%d0%b8%d1%8f-%d1%82%d1%80%d0%b5%d0%b1%d1%83%d0%b5%d1%82-%d1%80%d0%b0%d0%b7%d1%80%d1%8b%d0%b2%d0%b0-%d1%81%d0%b2%d1%8f%d0%b7%d0%b5%d0%b9-%d0%bc%d0%b5%d0%b6%d0%b4%d1%83-%d0%b0/?fbclid=IwY2xjawOasYhleHRuA2FlbQIxMQBzcnRjBmFwcF9pZBAyMjIwMzkxNzg4MjAwODkyAAEekRafYB-p7kNHOWgpMozoz0yxLOYYMX5Yzf5EdeclhsiiBbg7oMlBjnb3O50_aem_iyb3RTCVbBiVhNt5P1J1Bg

***

ОФИЦИАЛЬНЫЙ ПРЕДСТАВИТЕЛЬ ЭЧМИАДЗИНА: ПАШИНЯН И ЕГО КОМАНДА ДОЛЖНЫ НЕМЕДЛЕННО УЙТИ

"Этот человек, эти люди, которые принесли столько бедствий нашей стране и нашему народу, не могут продолжать оставаться у власти. Они должны немедленно уйти. Их пребывание у власти принесёт новые беды Армении и армянскому народу". С таким заявлением выступил 1 декабря с.г. официальный представитель Первопрестольного Святого Эчмиадзина архиепископ Аршак Хачатрян (на снимке). "С 2018 года у меня были серьезные сомнения в отношении политических процессов в стране. К сожалению, в 2020 году произошло то, что разрушило жизнь всех наших граждан. Мы потеряли Арцах (Карабах), потеряли национальную солидарность. По ложным и искусственным причинам было арестовано множество людей. Общество раскололось", - заявил он. По словам архиепископа, человек, который сегодня руководит политическим процессом в Армении, не внушает никакого доверия. Глава государства хочет иметь управляемых, ручных церковников, которые будут обслуживать его интересы и никоим образом не будут противостоять его разрушительной политике.

"А не противостоять этой политике невозможно. Нельзя согласиться с проводимым ныне курсом, который сопряжён со многими опасностями и рисками. Невозможно согласиться с подходами, шагами политической группы, которая последовательно выступает за отказ от исторической памяти армянского народа. Их концепция "Реальной Армении" заключается в том, чтобы приспособиться к ожиданиям наших врагов. Это недальновидная политика, предосудительная попытка продлить собственную власть. Пока мы занимаем эти позиции, пока Католикосом является Гарегин Второй, такого подхода не будет", - сказал Святейший Аршак.

Подробности - по ссылкам:

https://www.youtube.com/watch?v=xnShzg52j24&t=1s

https://hraparaktv.am/post/82436f05a2ce8548b05423c9a38c3bd4

https://oragir.news/hy/material/2025/12/01/178163

https://alphanews.am/or-araj-ays-ishxanoutyouny-petq-e-heran/

***

КАТОЛИКОС ВСЕХ АРМЯН: "Я НЕ МОГУ ПРЕДСТАВИТЬ АРЦАХ (КАРАБАХ) В СОСТАВЕ АЗЕРБАЙДЖАНА"

Теперь уже всем понятно, почему Азербайджан и Никол Пашинян "вдруг" начали атаки на Католикоса Всех Армян...

Подробнее:

https://thirdforceplus.blogspot.com/2025/06/httpswww.html

***

ТУРЦИЯ ТРЕБУЕТ РАЗРЫВА СВЯЗЕЙ МЕЖДУ АРМЯНСКОЙ ЦЕРКОВЬЮ И ДИАСПОРОЙ — ЭКСПЕРТЫ РА

Власти Армении по требованию Анкары стремятся разорвать связи между Армянской Апостольской Церковью (ААЦ) и диаспорой. Об этом заявил политолог Бениамин Матевосян в интервью Sputnik Армения.

27 ноября с.г. группа архиепископов и епископов ААЦ встретилась с премьером Николом Пашиняном. Глава правительства Армении поблагодарил священнослужителей за их "принципиальную позицию", которую они выразили публично. Пашинян имел в виду текст, который до этого распространили провластные медиа и Telegram-каналы.

Матевосян считает, что Пашинян намерен ограничить сферу влияния главы ААЦ епархиями внутри Республики Армения.

"То, что сейчас происходит, имеет прямое отношение к будущему статусу Пашиняна: продолжат внешние игроки, выбравшие его, поддерживать его дальше или нет? Нас ждёт очень эмоциональный и сложный период", – предупредил эксперт.

По его словам, Турция видит для себя проблему в лице армянской диаспоры. А основным связующим звеном между диаспорой и Арменией, как считают в Анкаре, выступает армянская церковь. Таким образом, процесс против ААЦ носит не только политический, но и геополитический характер, считает Матевосян.

В этом контексте он напомнил о конференции в Швейцарии в мае этого года, в ходе которой Католикос Гарегин II поднял тему Нагорного Карабаха, возвращения армян, сохранения культурного наследия. Именно после этого последовало заявление духовного лидера Азербайджана против ААЦ и начались нападки Пашиняна на Гарегина II. Сейчас премьер пытается подключить к своей кампании епископов, заметил эксперт.

"В настоящее время Пашинян раскрыл все свои карты. В ААЦ свыше 50 архиереев и, если не ошибаюсь, из них только 9 поцеловали руку даже не Пашиняна, а Алиева", – сказал Матевосян.

Заявления некоторых епископов по поводу того, что они отправились к премьеру для диалога, политолог назвал неубедительными.

"Кто такой Пашинян? Он всего лишь один из последователей ААЦ (если верить его словам), он один из многих. Государство отделено от Церкви. Зачем вести с ним диалог? На мой взгляд, выбрали наиболее уязвимых в Церкви лиц и посадили их за стол с Пашиняном", – считает эксперт.

Вызывает удивление и тот факт, что в этой этой группе оказался епископ, чью епархию Пашинян отдал, по словам Матевосяна, Азербайджану (имеет в виду главу Арцахской епархии ААЦ Вртанеса Абрамяна – ред.).

С точки зрения политолога, Католикос должен вести себя так же, как и прежде. Даже если Гарегина II посадят в СИЗО или поместят под домашний арест, он от этого не перестанет быть Католикосом Всех Армян.

В свою очередь преподаватель факультета богословия Ереванского Государственного Университета, историк Вардан Хачатрян считает, что "Католикос Всех Армян пользуется поддержкой не только католикоса Великого дома Киликийского, но также Иерусалимского, Константинопольского патриаршества и большинства епископов. Если состоится совет епископов, то понятно, чья чаша весов перевесит", – заметил Хачатрян.

Естественно, что проталкивание этой пустой повестки на фоне серьезных проблем, стоящих перед страной, не исходит из интересов Армении и армянства, отметил историк.

https://www.golosarmenii.am/%d1%82%d1%83%d1%80%d1%86%d0%b8%d1%8f-%d1%82%d1%80%d0%b5%d0%b1%d1%83%d0%b5%d1%82-%d1%80%d0%b0%d0%b7%d1%80%d1%8b%d0%b2%d0%b0-%d1%81%d0%b2%d1%8f%d0%b7%d0%b5%d0%b9-%d0%bc%d0%b5%d0%b6%d0%b4%d1%83-%d0%b0/?fbclid=IwY2xjawOasYhleHRuA2FlbQIxMQBzcnRjBmFwcF9pZBAyMjIwMzkxNzg4MjAwODkyAAEekRafYB-p7kNHOWgpMozoz0yxLOYYMX5Yzf5EdeclhsiiBbg7oMlBjnb3O50_aem_iyb3RTCVbBiVhNt5P1J1Bg

***

THE OFFICIAL REPRESENTATIVE OF ETCHMIADZIN: PASHINYAN AND HIS TEAM MUST LEAVE IMMEDIATELY

"This man, these people, who have brought so many disasters to our country and our people, cannot continue to remain in power. They must leave immediately. Their stay in power will bring new disasters to Armenia and the Armenian people." This statement was made on December 1 this year by the official representative of the Mother See of Holy Etchmiadzin, Archbishop Arshak Khachatryan (pictured). "Since 2018, I have had serious doubts about the political processes in the country. Unfortunately, something happened in 2020 that ruined the lives of all our citizens. We have lost Artsakh (Karabakh), we have lost national solidarity. Many people were arrested for false and artificial reasons. The society is split," he said. According to the archbishop, the man who is leading the political process in Armenia today does not inspire any confidence. The head of state wants to have controlled, tame churchmen who will serve his interests and in no way oppose his destructive policies. "But it is impossible not to resist this policy. One cannot agree with the current course, which is fraught with many dangers and risks. It is impossible to agree with the approaches and steps of a political group that consistently advocates abandoning the historical memory of the Armenian people. Their concept of a "Real Armenia" is to adapt to the expectations of our enemies. This is a short-sighted policy, a reprehensible attempt to prolong one's own power. As long as we hold these positions, as long as Garegin II is Catholicos, there will be no such approach," said His Holiness Arshak. Follow the links for details:

https://www.youtube.com/watch?v=xnShzg52j24&t=1s

https://hraparaktv.am/post/82436f05a2ce8548b05423c9a38c3bd4

https://oragir.news/hy/material/2025/12/01/178163

https://alphanews.am/or-araj-ays-ishxanoutyouny-petq-e-heran/

***

CATHOLICOS OF ALL ARMENIANS GAREGIN II: "I CANNOT IMAGINE ARTSAKH (KARABAKH) AS PART OF AZERBAIJAN"

Now everyone understands why Azerbaijan and Nikol Pashinyan "suddenly" launched attacks on the Catholicos of All Armenians…

Read more:

https://thirdforceplus.blogspot.com/2025/06/httpswww.html

***

TURKEY DEMANDS SEVERANCE OF TIES BETWEEN ARMENIAN CHURCH AND DIASPORA — EXPERTS

The Armenian authorities, at Ankara's request, seek to sever ties between the Armenian Apostolic Church (AAC) and the Diaspora. This was stated by political analyst Beniamin Matevosyan in an interview with Sputnik Armenia. On November 27 this year, a group of archdioceses and bishops of the Armenian Apostolic Church met with Prime Minister Nikol Pashinyan. The head of the Armenian government thanked the clergy for their "principled position", which they expressed publicly. Pashinyan was referring to a text that had previously been distributed by pro-government media and Telegram channels. Matevosyan believes that Pashinyan intends to limit the sphere of influence of the head of the Armenian Apostolic Church to dioceses within the Republic of Armenia. "What is happening now has a direct bearing on Pashinyan's future status: will the external players who chose him continue to support him or not? We are in for a very emotional and difficult period," the expert warned. According to him, Turkey sees a problem for itself in the face of the Armenian Diaspora. According to Ankara, the Armenian Church is the main link between the Diaspora and Armenia. Thus, the process against the Armenian Apostolic Church is not only political, but also geopolitical in nature, Matevosyan believes. In this context, he recalled the conference in Switzerland in May this year, during which Catholicos Karekin II raised the issue of Nagorno-Karabakh, the return of Armenians, and the preservation of cultural heritage. It was after this that the statement of the spiritual leader of Azerbaijan against the Armenian Apostolic Church followed and Pashinyan's attacks on Garegin II began. The prime minister is now trying to involve bishops in his campaign, the expert noted. "Currently, Pashinyan has revealed all his cards. There are over 50 bishops in the Armenian Apostolic Church, and if I'm not mistaken, only 9 of them kissed the hand of not even Pashinyan, but Aliyev," Matevosyan said. The political scientist called the statements of some bishops that they had gone to the prime minister for a dialogue unconvincing. "Who is Pashinyan? He is just one of the followers of the AAC (if you believe his words), he is one of many. The State is separated from the Church. Why have a dialogue with him? In my opinion, they chose the most vulnerable people in the Church and put them at the table with Pashinyan," the expert believes. It is also surprising that in this group there was a bishop whose diocese Pashinyan gave, according to Matevosyan, to Azerbaijan (referring to the head of the Artsakh diocese of the Armenian Apostolic Church Vrtanes Abrahamyan – ed.). From the point of view of a political scientist, a Catholicos should behave the same way as before. Even if Garegin II is imprisoned or placed under house arrest, he will not cease to be the Catholicos of All Armenians. For his part, historian Vardan Khachatryan, a lecturer at the Faculty of Theology at Yerevan State University, believes that "the Catholicos of All Armenians enjoys the support of not only the Catholicos of the Great House of Cilicia, but also the Patriarchy of Jerusalem, Constantinople and most bishops. If a council of bishops is held, it is clear whose scales will outweigh," Khachatryan noted. Naturally, pushing this empty agenda against the background of serious problems facing the country does not proceed from the interests of Armenia and the Armenian people, the historian noted.

https://www.golosarmenii.am/%d1%82%d1%83%d1%80%d1%86%d0%b8%d1%8f-%d1%82%d1%80%d0%b5%d0%b1%d1%83%d0%b5%d1%82-%d1%80%d0%b0%d0%b7%d1%80%d1%8b%d0%b2%d0%b0-%d1%81%d0%b2%d1%8f%d0%b7%d0%b5%d0%b9-%d0%bc%d0%b5%d0%b6%d0%b4%d1%83-%d0%b0/?fbclid=IwY2xjawOasYhleHRuA2FlbQIxMQBzcnRjBmFwcF9pZBAyMjIwMzkxNzg4MjAwODkyAAEekRafYB-p7kNHOWgpMozoz0yxLOYYMX5Yzf5EdeclhsiiBbg7oMlBjnb3O50_aem_iyb3RTCVbBiVhNt5P1J1Bg